Köpeklerin bağışıklık sistemini güçlendirmek ve bulaşıcı solunum yolu hastalıklarına karşı korumak için geliştirilen aşılar arasında bronşin aşısı, yani Bordetella aşısı, oldukça önemlidir. Özellikle kalabalık ortamlarda yaşayan, pansiyon veya pet otellerde konaklayan ya da sosyal olan köpeklerde bu aşının önemi büyüktür. Ayrıca gelişmekte olan bağışıklık sistemleri daha savunmasız olan yavru köpekler ve bağışıklık sistemleri zayıflamış yaşlı köpekler gibi yüksek riskli gruplar için elzem olan bir aşıdır.
İçindekiler
Bordetella Nedir?
Bordetella bronchiseptica, köpeklerde üst solunum yollarında enfeksiyonlara neden olan, oldukça bulaşıcı bir bakteridir. Genellikle “kennel cough” (barınak öksürüğü) adı verilen, köpeklerde öksürük, burun akıntısı ve solunum zorluğuyla seyreden bir hastalığa yol açar. Bordetella enfeksiyonu, özellikle parainfluenza virüsü gibi diğer solunum yolu patojenleriyle birlikte görüldüğünde çok daha şiddetli bir hale gelir.
Bronşin (Bordetella) Aşısı Nedir?
Bronşin aşısı, köpeklerde Bordetella bronchiseptica bakterisine karşı bağışıklık kazandırmak amacıyla uygulanan bir aşıdır. Bu aşı, hastalığın yayılmasını önlemenin yanı sıra hastalığa yakalanan bireylerde semptomların hafif seyretmesini sağlar.
Aşı şu yollarla uygulanabilir:
- Nazal (burun içi damla)
- Enjektabl (kas veya deri altı)
Nazal formlar, genellikle hızlı etki sağlar ve solunum yolunun lokal bağışıklığını doğrudan uyarır.
Not: Enjektabl versiyonlar daha uzun süreli koruma sağlar.
Hangi Köpekler Bordetella Aşısı Olmalı?
Bronşin aşısı, özellikle aşağıdaki durumlarda şiddetle önerilir:
- Pet oteli, pansiyon, barınak gibi kalabalık ortamlarda bulunan köpekler
- Köpek parkı, eğitim alanı veya sosyal ortamlara çıkan bireyler
- Yarışmalara veya sergilere katılan köpekler
- Veteriner kliniğine sık gelen bağışıklığı zayıf köpekler
- Yavru köpekler (özellikle 6-8 haftalıktan itibaren)
Not: Hastalığın yayılma hızı oldukça yüksektir; bu nedenle tek bir enfekte köpek, bulunduğu ortamda birçok hayvana bulaştırabilir.
Bronşin Aşısının Sağladığı Koruma
Aşı, köpeğin bağışıklık sistemini Bordetella bakterisine karşı hazırlar. Tam koruma sağlamasa da:
- Enfeksiyonun şiddetini azaltır
- Hastalığın süresini kısaltır
- Bulaşma zincirini kırar
Aşılı köpekler, hastalığa yakalansalar bile genellikle hafif seyirli ve tedaviye daha iyi yanıt veren bir tablo gösterir.
Aşılama Programı ve Uygulama Şekli
Aşı uygulama yaşı ve şekli, köpeğin genel sağlık durumuna ve yaşam tarzına göre belirlenir.
İlk Aşılama:
- Nazal aşılar: Genellikle 6-8 haftalık köpeklere tek doz olarak uygulanabilir.
- Enjektabl aşılar: 2 doz halinde, 2-4 hafta arayla yapılır. 6.haftadan itibaren uygulanabilir.
Takip Aşıları:
- Yılda 1 kez tekrarlanması önerilir.
- Yoğun temas riski olan köpeklerde her 6 ayda bir tekrar yapılması gerekebilir.
Aşının Yan Etkileri Var mı?
Bronşin aşısı genel olarak güvenlidir. Ancak nadir durumlarda aşağıdaki gibi hafif ve geçici yan etkiler görülebilir:
- Nazal uygulamada hafif hapşırma ve burun akıntısı
- Enjektabl formda uygulama yerinde şişlik veya hassasiyet
- Hafif ateş, iştahsızlık, halsizlik
- Bazı köpeklerde hafif uyuşukluk,
- Bu etkiler genellikle 1-2 gün içinde kendiliğinden geçer. Eğer daha şiddetli reaksiyonlar gözlenirse mutlaka veteriner hekime başvurulmalıdır.
Not: Nadir durumlarda, bazı köpeklerde kurdeşen, yüz şişmesi veya nefes alma zorluğu gibi alerjik reaksiyonlar görülebilir. Bu semptomlardan herhangi birini fark ederseniz, derhal veterinerinize başvurun.
Bordetella Aşısı Zorunlu mudur?
Türkiye’de yasal olarak zorunlu aşılar arasında yer almasa da, birçok pet oteli, barınak ve eğitim merkezi, girişte bronşin aşısı yaptırılmış olmasını şart koşar. Ayrıca bazı ülkelerde yurtdışı çıkış işlemleri için zorunlu aşılar listesine dahil edilebilir.
Köpeklerde Bordetella Enfeksiyonu Belirtileri Nelerdir?
Aşı yapılmamış köpeklerde veya bağışıklığı baskılanmış bireylerde enfeksiyon şu şekilde seyredebilir:
- Şiddetli, kuru ve boğuk öksürük
- Burun akıntısı, hapşırma
- Halsizlik, iştahsızlık
- Hafif ateş
- Göz akıntısı
- Nadiren zatürreye ilerleyen solunum sıkıntısı
Not: Bu belirtiler diğer solunum yolu hastalıklarıyla da benzerlik gösterdiği için tanı veteriner hekim tarafından konmalıdır.
Sonuç: Sosyal Köpekler İçin Bordetella Aşısı Hayati Önem Taşır
Köpeğinizin sosyal yaşamı varsa, kalabalık ortamlara giriyorsa veya düzenli olarak pansiyon hizmeti alıyorsa, bronşin (Bordetella) aşısı, yalnızca bir önlem değil, bir zorunluluktur. Aşı sayesinde hem hastalığın şiddeti azaltılır hem de bulaşıcılığı önlenir. Bu sayede hem köpeğinizin sağlığı korunur hem de diğer hayvanlara karşı sorumluluğunuz yerine getirilmiş olur.
Veteriner hekiminizin önerisiyle düzenli aşılama takvimi oluşturmak, köpeğinizin uzun ve sağlıklı bir yaşam sürmesine katkı sağlar. Bu sebeple her ne kadar zorunlu aşılar arasında yer almıyor olsa da köpeğiniz için Bronşin aşısını düşünmenizi tavsiye ederiz. Düzenli yapılan aşılar ve rutin veteriner kontrolleri sağlıklı ve mutlu bir yaşamın kapılarını açmak için atılacak ilk adımlardan bazılarıdır. Bronşin aşısı için ya da bir aşı takvimi olusturmak için aşağıdaki telefon numaramız üzerinden bize ulaşabilir, detaylı bilgi alabilirsiniz.